Türkiye'de Yakalanan Yasa Dışı Maddeler İle İlgili Güncel Veriler
- Hasan Enes Kurnaz
- 10 Tem
- 4 dakikada okunur
Türkiye'de her yıl farklı miktarlarda yasa dışı madde ele geçiriliyor. Bu maddelerin yıllara göre miktarları değişirken bazı psikotrop maddeler daha fazla popülerleşirken bazı maddelere talep azalıyor. Türkiye'de emniyet güçleri tarafından 2021-2023 yılları arasında ele geçirilen maddeleri ve kullanım trendlerini sizin için derledim.
Yasa dışı madde ticaretinde Türkiye, eskiden sadece transit ülke iken artık hedef, transit ve kaynak ülke konumunda yer alıyor.
Gün geçtikte ülkemizde ele geçirilen yasa dışı madde miktarı ve çeşidi artıyor. Eskiden doğu batı ticaret yollarını bağlayan konumu sebebiyle transit ülke olarak tanımlanan Türkiye artık hedef, transit ve kaynak ülke konumunda yer alıyor. Eroin, ekstazi, esrar, kokain, metamfetamin ve sentetik ecza ürünlerinin kaçakçılığı son yıllarda artma eğiliminde ancak trendler yıllara göre değişiyor. Bu trendleri değerlendirmek adına ''narkotik verileri'' incelendiğinde karşımıza ilginç tablolar çıkıyor. Özet olarak bakıldığında yıllar içerisinde yakalanan eroin miktarı azalırken esrar, metamfetamin ve sentetik ecza ürünlerindeki artış dikkat çekiyor. Kokain ve ekstazi özelinde ise inişli çıkışlı bir grafik karşımıza çıktığından net bir şey söylemek oldukça zor görünüyor.
Eroin
Türkiye, eroin kaçakçılığında hem hedef hem de geçiş ülkesi olarak kritik bir noktada yer alıyor. Son üç yılın yakalama verileri ise bu mücadelede önemli bir dönüşümü ortaya koyuyor.
2021 yılında yakalanan 22 tonun üzerindeki eroin miktarı, Türkiye’nin Avrupa’ya yönelik eroin sevkiyatında ne denli büyük bir rol oynadığını açıkça gösteriyor. Ancak sonraki yıllarda yakalama miktarlarının ciddi oranda düşmesi de ayrıca dikkat çekici duruyor. Türkiye'de ele geçirilen eroin miktarı iki yılda %85 azaldı. Bu düşüş, ilk bakışta başarılı bir mücadele gibi algılansa da, durumun çok daha karmaşık olabileceği unutulmamalıdır.
Esrar
Türkiye’de esrar ve skunk maddelerine yönelik mücadele giderek daha görünür hale geliyor. 2021–2023 yılları arasında yakalanan toplam miktar, bu iki maddenin yaygınlığı ve tehlikesi konusunda ciddi bir tablo çiziyor. Esrar ve skunk özelinde bakıldığında üç yıl içerisinde yakalama miktarı %55 arttı. 2023’te yakalanan yaklaşık 100 ton esrar ve skunk, uyuşturucunun Türkiye içindeki dolaşım hacmini ve talebin ulaştığı boyutu gözler önüne seriyor.
Bu veriler yalnızca operasyonel başarıyı değil, aynı zamanda madde kullanımının yaygınlaştığını da gösteriyor olabilir. Yüksek yakalama oranları, bir yönüyle kolluk kuvvetlerinin etkinliğini gösterse de, bu maddelerin hâlâ çok yaygın ve kolay erişilebilir olduğunu da ortaya koyuyor.
NOT: Skunk, genetiği değiştirilmiş ve THC oranı artırılmış bir esrar türüdür. Psikoaktif etkisi ve bağımlılık riski çok daha güçlüdür.
Metamfetamin
Grafikte, Türkiye’de yıllara göre yakalanan metamfetamin miktarlarının 2021-2023 döneminde dramatik bir artış gösterdiği görülüyor. Son üç yılda metamfetamin yakalamaları neredeyse 4 katına çıkmış durumda görünüyor. Bu artış, ya ülkeye sokulmaya çalışılan metamfetamin miktarındaki patlamayı, ya da güvenlik güçlerinin operasyonel etkinliğindeki ciddi bir artışı yansıtıyor. Ancak hangi sebep daha ağır basıyor olursa olsun, tablo metamfetamin tehdidinin giderek büyüdüğünü ve Türkiye’nin bu konuda kritik bir transit ve hedef ülke haline gelmiş olabileceğini düşündürüyor.
Veriler, Türkiye’nin metamfetamin akışı açısından önemli bir transit ve hedef ülke haline geldiğini düşündürüyor. 2022’deki büyük sıçrama, muhtemelen hem tedarikteki artışı hem de operasyonel gelişmeleri yansıtıyor. Ancak 2023’teki artışın yavaşlaması, ya daha fazla yakalanamayacak kadar etkili saklanma yöntemleri kullanıldığını ya da pazarın doygunluğa yaklaştığını gösterebilir.
Ekstazi
2021’den 2022’ye geçişte ekstazi yakalamalarında önemli bir düşüş var. Bu düşüş, talepte bir azalma, pazar dinamiklerinde değişim veya kaçakçıların yeni rotalar/yöntemler kullanması ile açıklanabilir. 2023 verilerinde ise 2022’ye göre çok hafif bir artış gösteriyor. Bu, pazarın bir dengeye oturduğu veya kolluk kuvvetlerinin belirli operasyonel başarılar kazandığı şeklinde yorumlanabilir.
Ayrıca, Avrupa genelinde 2021 sonrası COVID-19 sonrası gece hayatının yeniden canlanmasıyla ekstazi talebinde artış raporlanmıştı. Türkiye’deki bu düşüş ise ya yerel talebin düşüklüğüne ya da daha sofistike kaçakçılık yöntemleriyle yakalama oranlarının azalmasına işaret ediyor olabilir.
Kokain
Kokain yakalamalarında büyük sıçramalar ya da sert düşüşler görülmüyor; veriler 2.300-2.800 kg aralığında sabitlenmiş olarak karşımıza çıkıyor. Bu, Türkiye’nin kokain ticaretinde ikincil bir transit ülke rolünü sürdürdüğünü gösteriyor olabilir. Ancak yakalanamayan miktarın ne kadar olduğu sorusu hâlâ önemini koruyor.
Metamfetamin ve ekstazi verilerinin aksine, kokain yakalama miktarları belirgin dalgalanmalar göstermiyor. Bu, kokainin tedarik zincirinin daha istikrarlı olmasıyla veya pazardaki talebin sınırlılığıyla açıklanabilir.
Sentetik Ecza Ürünleri (Reçeteli ilaçlar)
2021-2023 döneminde Türkiye’de yakalanan sentetik ecza ve ilaç miktarları, dikkat çekici bir artış eğilimi sergilemektedir. 2021 yılında yaklaşık 8,4 milyon adet sentetik ilaç ele geçirilirken, bu sayı 2022’de %49’luk bir artışla 12,6 milyona yükselmiş, 2023’te ise dramatik bir sıçrama göstererek %129 artışla 28,8 milyona ulaşmıştır.
Bu veriler, sentetik ilaçların yasa dışı ticaretinde önemli bir büyümenin yaşandığını ortaya koymaktadır. Artışın ivme kazanması, hem arz hem de talep yönlü faktörlerle ilişkili olabilir. Özellikle reçetesiz satışı yasak olan benzodiazepinler, sentetik opioidler ve ADHD tedavisinde kullanılan stimülanların, genç nüfus arasında eğlence amaçlı ya da bağımlılık gelişimine bağlı olarak kullanımının yaygınlaşması bu trendi açıklayabilir.
Sentetik ecza/ilaç yakalamaları son üç yılda 3,4 kat artarak 8,4 milyondan 28,8 milyona çıktı. Bu, Türkiye’nin yalnızca bir transit ülke değil, aynı zamanda sentetik ilaçların hedef pazarı olmaya başladığını düşündürmektedir.
Sonuç olarak, son yıllarda Türkiye’de uyuşturucu tüketimi ve yakalamalarına ilişkin veriler, ülkenin uyuşturucu ticaretinde hem transit güzergâh hem de hedef pazar olarak stratejik bir konum kazandığını göstermektedir. Metamfetamin ve sentetik ecza yakalamalarında görülen çarpıcı artışlar, geleneksel maddelerden (esrar, eroin, kokain vb.) sentetik ve laboratuvar üretimi maddelere doğru bir kaymanın yaşandığını düşündürmektedir. Mevcut tablo, hem halk sağlığı açısından hem de güvenlik politikaları bakımından Türkiye’yi sentetik uyuşturucuların yükselişiyle mücadelede kritik bir sınavın eşiğine getirmiştir.
